تفسیر ماموگرافی نیازمند تخصص و تجربه بالای پزشکان رادیولوژی است. نتایج این آزمایش می‌تواند شامل نشانه‌هایی از بافت‌های غیرطبیعی، توده‌ها یا تغییرات دیگر باشد که نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد.
وقتی قرار است که در انتظار آماده شدن جواب ماموگرافی بمانیم، طبیعی است که دچار تنش یا نگرانی شویم. همچنین زمانی که جواب به دستمان می‌رسد نیز، عجله داریم تا هرچه زودتر از تفسیر جواب ماموگرافی خود سر در آوریم. شاخص ها و اصطلاحات درج شده در برگه جواب ماموگرافی، تخصصی بوده و همین دلیل برای افرادی که تخصص پزشکی ندارند، گیج کننده و نامفهوم بنظر می رسد.
در این مقاله، به بررسی اصول ترجمه جواب ماموگرافی، انواع یافته‌های احتمالی و اهمیت پیگیری نتایج خواهیم پرداخت تا زنان بتوانند با آگاهی بیشتر در مورد سلامت خود تصمیم‌گیری کنند.
ماموگرافی
آشنایی با BI-RADS در تفسیر ماموگرافی
BI-RADS در واقع به رادیولوژیست‌ها می‌گوید که چطور باید جواب ماموگرافی را توصیف کنند. این توضیحات در بر دارنده‌ی موارد زیر است:
- ترکیب سینه (چرب، متراکم)
- توده‌ها (شکل، نوع حاشیه)
- کلسیفیکاسیون (رسوب کلسیم در سینه)
- عدم تقارن (تفاوت کلی از یک سینه به سینه دیگر)
- ویژگی‌های مرتبط (ضخیم شدن پوست، تغییرات نوک پستان)
- محل ناحیه مورد نظر (توصیف شده با فاصله از نوک پستان)
BI-RADS همچنین الگویی را برای رادیولوژیست‌ها پیشنهاد می‌کند که در هنگام گزارش یافته‌ها از آن استفاده کنند. هر گزارش و تفسیر ماموگرافی به ترتیب این موضوعات را پوشش دهد:
- توصیه‌هایی برای کنترل و مدیریت وضعیت بیمار
- تراکم سینه
- یافته‌های تصویربرداری (رده‌های ۰-۶)
- ارزیابی کلی (Overall assessment)
نحوه تفسیر جواب ماموگرافی
در BI-RADS رادیولوژیست باید به نتیجه، یک عدد دسته بندی کلی (category) بین 0 تا 6 اختصاص دهد. رادیولوژیست باید این عدد مربوط به دسته بندی را به گونه ای اعلام کند که بیانگر تمام آن چیزی که در بیمار مشاهده و درک کرده باشد؛ تا بدین ترتیب پزشک متخصص با دریافت آن متوجه شرایط بیمار شود. معنای هر عدد را در جدول birads زیر ببینید.
| عدد طبقه بنده (category) | معنا |
|---|---|
| 0 | داده ها ناقص یا ناخوانا است |
| 1 | منفی |
| 2 | خوش خیم |
| 3 | احتمالا خوش خیم |
| 4 و 5 | نتایج غیر طبیعی هستند نمونه برداری لازم است |
| 6 | بدخیم |
شماره BI-RADS همچنین نشان میدهد که در صورت وجود هر گونه توده (خوش خیم یا بدخیم) چه اقداماتی لازم است انجام شود. نوبت های بعدی که باید بیمار انجام دهد نیز، بر اساس عدد همین دسته بندی مشخص می شود.
معنی birads در تفسیر ماموگرافی
برای پاسخ به این سوال که معنی birads در ماموگرافی چیست؛ باید بگوییم که BI-RADS (Breast Imaging Reporting and Data System) یک سیستم طبقه‌بندی است که توسط انجمن رادیولوژی آمریکا (ACR) توسعه یافته و هدف آن استانداردسازی گزارش‌هاو تسهیل تفسیر نتایج تصویربرداری سینه است. این سیستم به پزشکان کمک می‌کند تا یافته‌ها و تفسیر جواب ماموگرافی را به‌طور واضح و قابل فهم برای بیماران و دیگر متخصصان بهداشت توصیف کنند.
تفسیر جواب ماموگرافی (منفی و خوش خیم)
مقیاس BI-RADS، یکی از بهترین مقیاس های نتیجه گیری در تفسیر ماموگرافی است. به طور کلی، هرچه عدد دسته بندی کمتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان نیز کمتر است.
1. دسته بندی 0: ناقص
یعنی تست شما ناقص بود. شاید زمانی که تکنسین در حال تصویربرداری بوده، حرکت کرده اید. یا ممکن است به دلایل دیگری خواندن تصاویر دشوار باشد.
علاوه بر این، رادیولوژیست ها زمانی که می خواهند نتایج فعلی شما را با نتایج قبلی مقایسه کنند از این دسته استفاده می کنند.
2. دسته بندی 1: منفی
به این معناست که نتیجه شما منفی است. رادیولوژیست علائم سرطان پستان را مشاهده نکرده است. لازم به ذکر است، که در صورت دریافت این جواب، اگر بهترین دکتر جراح سرطان پستان به شما انجام مجدد مامو یا آزمایش های دیگر را توصیه کرد، باید آن ها را انجام دهید.
3. دسته بندی 2: خوش خیم
این بدان معناست که نتیجه شما علائم سرطان را نشان نمی‌دهد اما رادیولوژیست یافته های غیرسرطانی را توصیف می کند. این یافته های خوش خیم می تواند شامل کلسیفیکاسیون، کیست یا توده های سلول های طبیعی پستان باشد
4. دسته بندی 3: احتمالاً خوش خیم است
این بدان معنی است که 1 یا چند یافته وجود دارد که احتمالا سرطانی نیستند. به عبارت دیگر، تفسیر نتایج ماموگرافی شما احتمالا طبیعی است، اما احتمال سرطان 2 درصد وجود دارد
در اینصورت احتمالا توصیه متخصص به شما این است که در 6 ماه بعد برای مامو مجدد مراجعه کنید تا مشخص شود این ناحیه در طول زمان تغییر کرده یا خیر؟! انتظار این را هم داشته باشید که پزشک شما بخواهد چندین تفسیر را با فاصله 6 ماه از هم ببیند.
اهمیت رسوبات کلسیم درماموگرافی
بیشتر بخوانید: بهترین زمان ماموگرافی
تفسیر ماموگرافی برای نتایج غیرطبیعی
رادیولوژیست‌ها از دسته‌های 4 و 5 برای توصیف موقعیت‌هایی استفاده می‌کنند که در آن سرطان محتمل یا بسیار محتمل است.
دسته بندی 4: ناهنجاری مشکوک
این بدان معناست که جواب ماموگرافی شما شامل یافته هایی است که می تواند سرطان باشد. نتایج قطعی نیست، بنابراین پزشک، نمونه برداری از سینه را برای اطمینان خاطر توصیه می کند.
رده 4 نیز به این سه گروه تقسیم می شود:
4A : به این معنی است که شانس شما برای ابتلا به سرطان پستان بیش از 2٪ اما کمتر از 10٪ است.
4B : به این معنی است که احتمال سرطان پستان در شما بیش از 10٪ اما کمتر از 50٪ است.
4C : به این معنی است که احتمال ابتلا به سرطان پستان در شما بیش از 50٪ اما کمتر از 95٪ است.
دسته بندی 5: بسیار مشکوک
به معنای آن است که نتیجه شما حداقل 95 درصد احتمال ابتلا به سرطان را نشان می دهد. متخصص پستان در این وضعیت، اکیدا نمونه برداری را برای تایید این نتیجه توصیه می کند. نمونه برداری همچنین اطلاعات مهمی را برای استفاده در تشخیص و تجویز برنامه درمانی، در اختیار پزشک قرار میدهد.
دسته بندی 6 : بیوپسی شناخته شده با بدخیمی اثبات شده
به این معنا است که بیمار بیوپسی انجام داده و طبق نتیجه آن، درباره او وجود سرطان تشخیص داده شده است. پزشک ممکن است ماموگرافی تجویز کند تا ببیند سرطان در چه وضعیتی قرار داشته و چقدر به درمان پاسخ خواهد داد.
سخن پایانی
داشتن اطلاعات بیشتر درباره نحوه تفسیر ماموگرافی، شاید انتظار قبل از آماده شدن جواب را برای بیمار راحت تر نکند، اما وقتی گزارش و تفسیر جواب ماموگرافی به بیمار برسد، بهتر می تواند آماده خود را آماده کند. اگر گزارش شامل نتایج غیرطبیعی باشد، بیمار درک بهتری از آنها خواهد داشت.
آخرین و البته مهم ترین نکته ای که جا دارد برای خاتمه دادن به این موضوع آن را یادآوری کنیم، این است که جواب ماموگرافی شما هرچه باشد، خواندن و تفسیر قطعی آن را به متخصص پستان بسپارید. عنوان ها و اصطلاحات پزشکی بسیار پیچیده و دارای ظرافت های بسیاری هستنند که فقط متخصصین می توانند آن ها را درک کنند.
بنابراین حتی اگر مورد غیرطبیعی یا مشکوک در جواب خود مشاهده کردید، با حفظ آرامش، جریان تشخیص و درمان را به متخصص خود واگذار کنید. اطمینان داشته باشید که پزشک در مسیر درمان، همراه شما است.
