بیاشتهایی بعد از شیمی درمانی یکی از عوارض شایع در بیماران مبتلا به سرطان است. این عارضه میتواند تأثیرات جدی بر روند درمانی بیماران داشته باشد. در این مقاله، به بررسی دلایل و عوارض بیاشتهایی پس از شیمی درمانی در بیماران مبتلا به سرطان خواهیم پرداخت.
همچنین، راهکارهای ممکن برای مدیریت این عارضه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. درک بهتر این مسأله میتواند به بهبود روند درمان و افزایش شانس بهبودی بیماران کمک کند.
چرا بی اشتهایی بعد از شیمی درمانی رخ میدهد؟
بیاشتهایی یکی از عوارض شایع شیمی درمانی سرطان سینه است که به دلایل مختلف رخ میدهد. داروهای شیمی درمانی به سلولهای سرطانی حمله میکنند، اما به طور همزمان میتوانند به سلولهای سالم بدن نیز آسیب برسانند، از جمله سلولهای موجود در دستگاه گوارش.
این داروها ممکن است سبب التهاب، تهوع، زخمهای دهانی و تغییر در طعم و بوی غذا شوند، که همگی میتوانند بر اشتهای بیمار تأثیر منفی بگذارند. همچنین، شیمی درمانی ممکن است به سیستم عصبی و مرکز اشتها در مغز آسیب وارد کند، که منجر به کاهش حس گرسنگی میشود.
از طرف دیگر، استرس و اضطراب ناشی از بیماری و درمان نیز میتواند منجر به بیاشتهایی شود. بسیاری از بیماران در طول دوره احساس خستگی و ضعف میکنند، که باعث کاهش تمایل آنها به خوردن غذا میشود.
علاوه بر این، تغییرات هورمونی ناشی از درمانهای سرطان پستان و داروهای مرتبط نیز میتوانند به تغییرات اشتها و کاهش میل به غذا منجر شوند. این عوامل به طور ترکیبی باعث میشوند که بسیاری از بیماران در دوره درمان با مشکلات بیاشتهایی به عنوان شایعترین عوارض شیمی درمانی مواجه شوند.
تقویت سیستم ایمنی بدن برای بی اشتهایی بعد از شیمی درمانی
بی اشتهایی بعد از شیمی درمانی و کاهش وزن ناشی از آن سلامت شما را به خطر می اندازد، اغلب سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف می کند و باعث ناراحتی و کم آبی بدن می شود. در نتیجه، درمان سرطان پستان ممکن است نیاز به کاهش یا تأخیر داشته باشد.
در ارزیابی 12 مطالعه مختلف که شامل 3047 بیمار بود، گروه انکولوژی دریافتند که کاهش بیش از 5 درصد وزن قبل از سرطان نشانه بدی را برای بیماران سرطانی پیشبینی می کند. علاوه بر این، این کاهش وزن با پاسخ کمتر به شیمی درمانی همراه بود
بی اشتهایی نه تنها می تواند در درمان اختلال ایجاد کند، بلکه می تواند باعث نگرانی شما و خانواده شما شود. هر گونه تلاش برای پیشگیری یا مدیریت بی اشتهایی در مراقبت های بعد از شیمی درمانی می تواند سلامت شما را بهبود بخشد و برای شما و خانواده تان احساس خوشبختی ایجاد کند.
تأثیر بی اشتهایی بعد از شیمی درمانی بر زندگی بیماران چیست؟
بیاشتهایی میتواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی بیماران داشته باشد. کاهش دریافت مواد مغذی باعث ضعف و خستگی بیشتر میشود و ممکن است توانایی بیماران برای انجام فعالیتهای روزمره را محدود کند.
علاوه بر این، بیاشتهایی میتواند به کاهش وزن و از دست دادن عضلات منجر شود، که این خود باعث تضعیف سیستم ایمنی و کاهش قدرت بدنی میشود. این شرایط میتوانند در روند بهبودی و تحمل بیماران در برابر دورههای شیمی درمانی تأثیر منفی داشته باشند.
به علاوه، بیاشتهایی و کاهش وزن مداوم میتواند به احساس افسردگی و کاهش اعتماد به نفس بیماران منجر شود. بیماران ممکن است احساس کنند که قادر به حفظ وضعیت سلامتی خود نیستند و این امر میتواند از نظر روانی برای آنها بسیار چالشبرانگیز باشد.
مدیریت بی اشتهایی بعد از شیمی درمانی
بهترین راه برای مدیریت بی اشتهایی و کاهش وزن، جلوگیری از بروز آن ها در وهله اول است. با این حال، گاهی اوقات این علائم نتایج اجتناب ناپذیر سرطان و درمان سرطان هستند. برخی از رویکردهایی که ممکن است به جلوگیری از بی اشتهایی و کاهش وزن کمک کنند ممکن است عبارتند از:
- کنترل حالت تهوع و استفراغ
- تحریک اشتها
- تغذیه کافی را حفظ کنید
- کنترل تهوع و استفراغ
شیمی درمانی و پرتودرمانی هر دو باعث حالت تهوع و استفراغ می شوند که می تواند منجر به بی اشتهایی و کاهش وزن شود. کلید کنترل حالت تهوع و استفراغ، پیشگیری از آن قبل از وقوع است. بسیاری از داروهای ضد استفراغ جدید، برای پیشگیری یا کاهش تهوع و استفراغ بسیار موثر هستند.
داروهای ضد استفراغ ممکن است به تنهایی یا ترکیبی استفاده شوند. داروهای ضد استفراغ معمولاً 24 ساعت قبل از شیمی درمانی تجویز می شوند و سپس تا 24 ساعت پس از شیمی درمانی ادامه می یابند. علاوه بر این، برخی از بیماران ممکن است بخواهند روشهای غیردارویی را برای کمک به تهوع و استفراغ در نظر بگیرند.
داروهای بی اشتهایی بعد از شیمی درمانی
پزشک شما ممکن است در صورت لزوم داروی اشتها آور برای بیماران سرطانی تجویز نماید. انواع محرک های اشتها می توانند به شما در حفظ کالری و مواد مغذی کافی کمک کند. این داروها عبارتند از Marinol®، مژسترول استات (Megace®) و دگزامتازون. لازم به ذکر است که مصرف این داروها حتما باید با دستو پزشک و طبق مقداار تجویز شده باشد.
غداهای مفید برای کاهش بی اشتهایی بعد از شیمی درمانی
مصرف برخی از غذاها میتواند به افزایش اشتها در بیماران سرطانی و کاهش علائم بیاشتهایی در بیماران شیمی درمانی کمک کند. غذاهای غنی از پروتئین مانند تخم مرغ، ماهی، گوشت سفید و حبوبات به تأمین انرژی و ترمیم بافتهای بدن کمک میکنند. غذاهای با کالری بالا مانند آجیل، دانهها، روغن زیتون و آووکادو نیز میتوانند به افزایش کالری دریافتی و بهبود اشتها کمک کنند. همچنین، مصرف میوهها و سبزیجات تازه میتواند به تأمین ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن کمک کند و بهبود سیستم ایمنی را تسریع کند.
علاوه بر این، مصرف غذاهای نرم و نیمه مایع مانند سوپ، پوره سیبزمینی، و اسموتیهای غنی از پروتئین میتواند برای بیمارانی که به دلیل زخمهای دهانی و مشکلات گوارشی نمیتوانند غذاهای سخت مصرف کنند، مفید باشد.
استفاده از گیاهان معطر و ادویههای ملایم نیز میتواند به افزایش اشتها و تنوع طعم غذاها کمک کند. همچنین، مهم است که بیماران در وعدههای کوچک و مکرر غذا بخورند تا از فشار بر معده و احساس سیری زودرس جلوگیری کنند.
نتیجهگیری
بی اشتهایی بعد از شیمی درمانی یکی از چالشهای قابل توجه برای بیماران مبتلا به سرطان است که میتواند تأثیرات منفی بر سلامت جسمی و روانی آنها داشته باشد. این عارضه ممکن است روند درمان را نیز تحت تأثیر قرار دهد و به بروز عوارض بیشتر منجر شود.
مدیریت بی اشتهایی در این بیماران نیازمند رویکردهای چندجانبه است، از جمله مشاوره تغذیهای، حمایت روانی و استفاده از روشهای درمانی مکمل. برنامهریزی مناسب و توجه به نیازهای فردی هر بیمار میتواند به بهبود وضعیت تغذیه و افزایش انرژی کمک کند.