به طور کلی توده هایی که در بافت پستان تشکیل می شوند یا از نوع توده های خوش خیم هستند و یا توده های پیش سرطانی و تومور های سرطانی. به همین جهت از اولین سوالاتی که در ذهن افراد ایجاد می شود این است که تفاوت توده های خوش خیم و بدخیم پستان در چیست؟ چگونه می توان این توده ها را از هم تشخیص داد؟ آیا ممکن است توده های خوش خیم به توده های سرطانی تبدیل شوند؟
در واقع چیزی به عنوان تومور خوب وجود ندارد. توده هایی که در بافت های مختلف ایجاد می شوند، سلول های جهش یافته و ناکارآمدی هستند که می توانند باعث احساس درد و تغییر شکل بافتی که در آن رشد کرده اند، شوند. این توده ها قابلیت پخش شدن در سراسر بدن و حمله به اندام ها را دارند. اما همه تومور ها، سرطانی و بدخیم نیستند.
تومور یا توده به چه چیزی گفته می شود؟
تومور، مجموعه ای از سلول ها است که توده ای غیرطبیعی از بافت را تشکیل می دهند. تومور های پستان یا از طریق لمس و معاینه فیزیکی و یا بوسیله ابزار های تشخیصی دیگر، مثل سونوگرافی و ماموگرافی تشخیص داده می شوند. در صورتی که پزشک متوجه وجود یک توده در بافت پستان شود، در قدم اول باید نوع آن، یعنی خوش خیم یا بدخیم بودن توده را بررسی نماید.
تفاوت توده های خوش خیم و بد خیم پستان در چیست؟
تومورهای خوش خیم، اگرچه گاهی اوقات دردناک بوده و به صورت بالقوه خطرناک هستند، اما تهدیدی مشابه تومورهای بدخیم نیستند. تومورهای خوش خیم به طور کلی به اندام ها حمله نمی کنند و در بدن گسترش نمی یابند؛ در حالیکه سلول های بدخیم می توانند به ارگان های دیگر بدن متاستاز بدهند یا به مناطق دیگر بدن سفر کنند. علاوه بر این، سرعت رشد توده های بدخیم، بیشتر از توده های خوش خیم است.
اگرچه ممکن است دسته بندی توده های پستان به توده های خوش خیم که بی ضرر، و توده های بدخیم که سرطانی و خطرناک هستند، آسان به نظر برسد، ولی گاهی اوقات مرز بسیار باریکی میان آن ها وجود دارد و یک خطای کوچک می تواند تبعات جبران ناپذیری برای بیمار به همراه داشته باشد. با این اوصاف می توانیم متوجه شویم که درک تفاوت بین توده های خوش خیم و بدخیم پستان از چه اهمیت بالایی برخوردار است.
بیشتر توده هایی که در سینه ایجاد می شوند، از نوع توده های خوش خیم پستان هستند و حتی در بیشتر مواقع امکان سرطانی شدن آن ها نیز وجود ندارد. مانند کیست های ساده پستان که حتی نیاز به درمان هم ندارند. با این وجود برخی از آن ها نیز نیازمند اقدامات درمانی هستند. معاینات شخصی و منظم پستان ها در منزل در کشف زودهنگام توده ها نقش زیادی دارد. اما به محض اینکه متوجه وجود توده ای سفت که ثابت یا متحرک است شوید، باید برای بررسی دقیق به متخصص پستان مراجعه کنید تا آزمایشات لازم برای تشخیص خوش خیم یا بدخیم بودن توده انجام شوند.
درک تفاوت بین توده های خوش خیم و بدخیم پستان، به شما کمک میکند اقدامات لازم را به موقع انجام داده و بدانید که در هر مورد چه کاری باید انجام دهید.
معاینه و تست های مهم برای تشخیص تفاوت توده های خوش خیم و بدخیم پستان
یک متخصص پستان می تواند با معاینه بالینی، مشاهده علائم و لمس توده، اطلاعات زیادی را درباره آن به دست آورد. این اطلاعات تا حد زیادی می تواند در تشخیص خوش خیم یا بدخیم بودن توده پستان مفید باشد. با اینحال انجام تست ها و آزمایشات تصویربرداری نیز ضرورت دارد.
توده های بدخیم پستان در معاینه بالینی
توده های سرطانی در پستان اغلب بسیار سفت هستند و شکل و اندازه نامنظمی دارند. در بعضی مواقع ممکن است متحرک باشند اما اغلب ثابت هستند. به این معنی که احساس می کنید به پوست یا بافت اطراف خود چسبیده اند.توده های بدخیم یا سرطانی با فشار معمولا با فشار دست جابجا نمی شوند. همچنین، توده های سرطانی می توانند دردناک و یا بدون درد باشند.
نشانه های دیگری که ممکن است مرتبط به سرطان پستان باشند، عبارتند از:
- گودی پوست، با بافتی مانند پوست پرتقال
- انقباض نوک پستان؛ وقتی که نوک پستان به جای بیرون، به سمت داخل می چرخد
- بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل
البته نوعی از سرطان پستان نیز وجود دارد که معمولا باعث ایجاد توده نمیشود. به این نوع سرطان، سرطان التهابی پستان گفته می شود؛ که تنها قرمزی، تورم و گاهی کهیر روی پوست سینه بوجود می آید.
توده های خوش خیم پستان در معاینه بالینی
بر خلاف توده های سرطانی سینه، تودههای خوش خیم اغلب متحرک هستند. ممکن است مانند یک توپ پلاستیکی نرم با لبه های مشخص احساس شوند. توده های خوش خیم پستان اغلب به راحتی در اطراف حرکت می کنند و ممکن است حساس باشند.
عفونت پستان، معمولا باعث قرمزی و تورم میشود. گاهی اوقات تشخیص تفاوت بین ورم پستان (التهاب بافت پستان) در اثر عفونت و سرطان التهابی پستان دشوار است؛ اما عفونت پستان اغلب باعث بروز علائمی از جمله: تب، لرز و بدن درد می شود که این علائم با سرطان مرتبط نیستند.
در کل، اولین موردی که می تواند به عنوان تفاوت توده های خوش خیم و بدخیم پستان در نظر گرفته شود، تفاوت در نحوه احساس توده ها است.تودههای خوشخیم نرمتر و لطیفتر بوده و معمولا متمایل به حرکت هستند. در بیشتر موارد، توده های بدخیم سفت هستند و زمانی که لمس میشوند، با وجود فشار دست ها، در جای خود باقی می مانند. توده های بدخیم پستان می توانند باعث تغییر شکل و رنگ نوک و پوست سینه شوند.
تشخیص نوع توده پستان با ماموگرافی
توده های سرطانی و خوش خیم ممکن است در ماموگرافی، شبیه به هم ظاهر شوند. با این حال، متخصص پستان می تواند با مشاهده و تفسیر درست جواب ماموگرافی، خوش خیم یا بدخیم بودن ان را تشخیص دهد.
توجه به این نکته مهم است که حدود 20 درصد از سرطانهای سینه حتی در ماموگرافی غربالگری هم نشان داده نمیشوند.
از سوی دیگر، تغییرات ناشی از توده های خوش خیم پستان گاهی شبیه به رفتار توده های بدخیم و سرطانی است.
توده های سرطانی در ماموگرافی، به صورت توده ای نامنظم که لبه های بیرون زده و پراکنده از توده اصلی دارد، نشان داده می شوند. در واقع نام سرطان نیز به دلیل اینکه تومورها شبیه خرچنگ هستند، به آن ها داده شده است.
سرطان ها اغلب هنگام مشاهده تصاویر ماموگرافی، روشن به نظر می رسند؛ در نواحی اطراف نیز آثاری از آن ها دیده می شود.
تشخیص نوع توده پستان با سونوگرافی
سونوگرافی پستان می تواند برخی از توده ها که در ماموگرافی ظاهر نمی شوند را نشان دهد. همچنین معمولا بعنوان یک تست تکمیلی در کنار ماموگرافی انجام می شود.
سونوگرافی می تواند تفاوت بین کیست های پر از مایع را که به احتمال زیاد سرطانی نیستند و کیست های سخت که نیاز به آزمایش بیشتری دارند، تشخیص دهد. در مورد کیست های سفت یا توده هایی که دارای بافت هستند، بیشتر احتمال بدخیم بودن وجود دارد.
تشخیص نوع توده پستان با MRI
تصویربرداری مغناطیسی یا (MRI) میتواند نمای واضح تر و دقیق تری نسبت به ماموگرافی برای تعیین سرطانی یا خوشخیم بودن توده ارائه دهد؛ به ویژه در زنانی که بافت سهنه آنها متراکم تر است.
در طول MRI پستان، ماده ای به جریان خون تزریق می گردد که باعث ایجاد تیرگی و روشنی در تصویر دریافت شده از پستان می شود. هنگامی که یک ناحیه از تصویر را “روشن” می کند، گفته می شود که احتمال خطر این منطقه افزایش یافته است.
تومورهای سرطانی اغلب دارای شدت سیگنال سریع هستند. به این معنی که هنگام گرفتن عکس به سرعت از کنتراست روشن می شوند، اما سپس به سرعت نیز پاک (تیره) می شوند.
تشخیص نوع توده با نمونه برداری از توده پستان
هنگامی که بیوپسی پستان انجام می شود، بافت برداشته شده و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می شود. پاتولوژیست نمونه دریافت شده را با میکروسکوپ بررسی کرده و معمولاً مطالعات ژنتیکی خاصی نیز انجام میدهد.
سلول های سرطانی براساس نوع و رشدی که دارند، ممکن است شبیه به سلول های طبیعی و یا غیرطبیعی به نظر برسند.
سلول های سرطانی از بسیاری جهات با سلول های طبیعی تفاوت دارند. این سلول ها ممکن است به صورت خوشه ای شکل بگیرند و یا ممکن است در حمله به عروق خونی یا عروق لنفاوی دیده شوند.
سلول های سرطانی معمولا دارای هسته های بزرگتر با شکلی نامنظم بوده و حتی ممکن است هسته های اضافی داشته باشند.
سلولهای مربوط به توده های خوشخیم پستان بسته به نوع توده ممکن است شبیه سلولهای طبیعی پستان باشند یا نباشند.اما به طور قطع، شباهتی به سلول های سرطانی ندارند.
سخن آخر
پستان، از جمله اعضایی است که در طول زندگی دچار تغییرات زیادی می شود. داشتن آگاهی کافی و درست، به زنان کمک میکند که دلیل این تغییرات و احساسی که در سینه های خود دارند را شناسایی کرده و با درک بهتر از تفاوت توده های خوش خیم و بدخیم پستان، اقدامات لازم و ضروری را در زمان مناسب انجام دهند.