کیست پستان چیست | انواع، علائم و روش درمان

کیست پستان؛ نوعی توده خوش خیم و غیر سرطانی است که ممکن است در هر دو پستان ایجاد شود. کیست های پستان عمدتا از نوع ساده و بی خطر بوده و نگران کننده نیستند؛ اما این اصلا به این معنی نیست که آن ها را دست کم بگیرید. انواعی از کیست پستان وجود دارند که می‌توانند موجب آزار و رنج بیمار شوند.

کیست پستان که در بین عموم به آن کیست سینه هم گفته می شود، یکی از عارضه های نسبتا شایع در میان خانم ها است. خیلی وقت‌ها، هنگامی که از طریق معاینات بالینی یا آزمایش های تصویربرداری وجود توده ای در پستان تشخیص داده می‌شود، فرد دچار اضطراب و ترس زیادی می‌شود.

دلیل این اضطراب، نا آگاهی بیمار از ماهیت توده ای است که در بدن او تشکیل شده است. در اکثر موارد خانم ها تصور می کنند که وجود کیست و توده های برجسته در داخل پستان ها، نشان از ابتلا به سرطان سینه است؛ این تصور کاملا غلط بوده و نمی توان وجود کیست سینه را مرتبط با سرطان سینه دانست. در ادامه اطلاعات کاملی در رابطه با کیست پستان ارائه شده است تا با دانستن این مطالب، دیگر نگرانی در زمینه عواقب ناگوار و تلخ کیست پستان، برای شما وجود نداشته باشد و در زمان روبه رو شدن با این عارضه، در زمان مناسب بهترین اقدام را انجام دهید.

کیست پستان چیست؟

افراد زیادی هستند که به کلینیک های درمان سرطان پستان مراجعه کرده و تنها درگیر کیست پستان هستند. کیست های پستان، به شکل حباب های پر شده از مایع هستند که در میان بافت سینه ایجاد شده اند. به بیانی دیگر، می‌توانیم آن ها را شبیه تاول هایی که روی سطح پوست بوجود می آیند در نظر بگیریم. کیست های پستان، توده های خوش خیم پستان و غیر سرطانی هستند. احتمال بروز آنها معمولا در بازه سنی 35 تا 50 سالگی زنان بیشتر است؛ اما به هر حال، همیشه امکان پیدا شدن آن ها وجود دارد. علاوه بر این، زنانی که از درمان جایگزینی هورمون استفاده می کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

علت ایجاد کیست پستان

جهت آشنایی با روند تشکیل کیست ها در داخل سینه، لازم است که در ابتدا درباره آناتومی سینه اطلاعاتی به دست آورید. سینه ها از غدد تولید کننده شیر (لوبول) و مجاری که شیر را به نوک سینه می رساند، تشکیل شده است. در صورتی که آب و مایعات در داخل این غدد جمع شود، عارضه ای به نام کیست سینه تشکیل می شود. زمانی که تغییرات فیبروکیستیک ایجاد می شود که به تعبیری غدد و بافت همبند بیش از حد رشد می کنند که منجربه جمع شدن مایع در این مجاری شده و در این ناحیه کیست پستان ایجاد می شود.

کیست سینه معمولا با افزایش سن و به دلیل تغییرات طبیعی بدن بر اثر تولید هورمون های زنانه مانند هورمون استروژن ایجاد می‌شود و معمولا این نوع کیست ها بعد از دوره یائسگی (که سطح هورمون استروژن کاهش می یابد) به خودی خود درمان می شود. با این وجود حتی در دوران بعد از یائسگی، در خانم هایی که تحت درمان HRT (درمان جایگزینی هورمون) هستند، همچنان بروز کیست سینه محتمل است. از دیگر عللی که می توان برای تشکیل کیست سینه عنوان کرد، می توان به مواردی مانند بلوغ زودرس، نازایی نیز اشاره کرد.

علائم کیست پستان چیست؟

آگاهی داشتن از علائم کیست سینه برای هر زنی واجب است. زیرا تنها در صورتی که نشانه های این بیماری را بشناسید، میتوانید با هوشیاری نسبت به تغییرات بدنی خود هرگونه زنگ خطر و نشانه جدی را تشخیص دهید.

همانطور که گفته شد کیست های سینه توده های پر شده از مایعی هستند که می توانند در اندازه های مختلف ایجاد شوند. شکل کیست ها معمولا شبیه به خوشه است. گاهی اوقات این کیست ها آنقدر کوچک هستند که اصلا احساس نمی شوند و گاهی نیز ممکن است به قدری بزرگ باشند که باعث ایجاد احساسی آزار دهنده در فرد شوند. این کیست های خوشه مانند، می توانند در هر دو پستان تشکیل شوند.

نشانه ها و علائم کیست سینه، موارد زیر را شامل می شوند:

• وجود توده ای نرم به شکل گرد یا بیضی که به راحتی در سینه جابجا می شود. این توده ها لبه های گرد و صافی دارند که معمولا ( نه همیشه!) نشانه ی خوش خیم بودن آن ها است.
• خارج شدن ترشحات شفاف یا رنگی از نوک پستان. این ترشحات ممکن است به رنگ زرد یا قهوه ای تیره باشند.
• احساس درد یا افزایش حساسیت سینه در قسمتی که توده وجود دارد.
• بزرگ تر یا دردناک شدن توده در روزهای قبل از قاعدگی
• کوچک شدن توده و از بین رفتن سایر علائم بعد از پریود.

با مد نظر داشتن علائم کیست سینه، می توانید تا حدی متوجه ماهیت توده ای که در سینه شما بوجود آمده است، بشوید. این نکته را نیز به یاد داشته باشید که داشتن کیست سینه به این معنی نیست که به سرطان پستان مبتلا شده اید یا بیشتر از قبل در معرض خطر آن قرار دارید. تنها موردی که در خصوص خطر کیست پستان وجود دارد، این است که شاید در صورت تشکیل توده سرطانی، تشخیص آن را کمی دشوار کند یا باعث شود با تصوری که درباره ی کیست پستان دارید، به تغییرات و زنگ خطر ها توجه نکنید و به سادگی از آنها رد شوید! به طور طبیعی و در حالت عادی، سینه ها از چند روز قبل از قاعدگی ممکن است دچار تورم و درد شوند. بنابراین بسیار مهم است که شما با رفتار بدن و احساس سینه های خود در طول چرخه قاعدگی آشنا باشید تا بتوانید به موقع و درست متوجه هر تغییری شوید.

انواع کیست پستان

کیست های مختلفی در بدن انسان ایجاد می شود که منشا، علائم و درمان متفاوتی دارند از جمله : توده های عفونی، نکروز چربی، کیست های ساده، کیست کمپلکس و.. در ادامه درباره  برخی از این کیست ها و علائم آن توضیحاتی داده خواهد شد.

کیست ساده سینه

این کیست بی خطر بوده و نشانه و عامل سرطان پستان نیست، همانطور که گفته شد کیست ساده علت یک بیماری نیست و همینطور تعداد آن نشانه ی میزان شدت و گسترش بیماری نخواهد بود.

این کیست ها نیاز به تکرار سونوگرافی و یا پیگیری و حتی دارو ندارند، در صورتی که کیست بزرگ، دردناک و اذیت کننده باشد نیاز است تخلیه شود.

کیست کمپلکس یا کمپلیکه پستان

در مقابل کیست های ساده سینه، کیست های جدی تری نیز وجود دارند که به اصطلاح بدخیم شناخته می شوند؛ این کیست ها برخلاف کیست های ساده، نیاز به  اقدامات بیشتری از جمله نمونه برداری، دارودرمانی و مواردی از این دست دارند. کیست های کمپلکس و کمپلیکه دو اصطلاح رایج میان پزشکان متخصص در حوزه بیماری های پستان و نیز متخصصین رادیولوژی است که با استفاده از آن ها، این نوع کیست ها را از کیست های ساده جدا می کنند.

این نوع از کیست ها دیواره ضخیمی دارند و به صورت یک توده در داخل سینه احساس می شوند؛ کیست های کمپلکس و کمپلیکه همیشه خطرناک نبوده ولی چندان هم بی خطر نیستند و لازم است که به سرعت پیگیری شده و روش های تصویربرداری و نمونه برداری تشخیص داده شده و مراحل درمان آن به سرعت آغاز شود.

روش های تشخیص کیست پستان

جهت تشخیص کیست پستان راه های مختلفی وجود دارد و معمولا زمانی که فرد علائم کیست سینه شامل: تغییراتی در فرم، اندازه سینه و نواحی زیر بغل مشاهده کرد و یا احساس درد و ناراحتی داشت به متخصص بیماری های سینه مراجعه می کند و بعد از معاینه پزشک، جهت اطمینان بیشتر روش های تشخیصی مانند تصویربرداری به روش ماموگرافی و سونوگرافی پستان و همچنین نمونه برداری از کیست ها انجام می شود. در بررسی و شناسایی کیست، متخصص پستان دو فاکتور مهم را مورد توجه قرار خواهد داد:

• محل کیست: کیست پستان ممکن است در یک سینه و یا هر دو طرف ایجاد شود.
• اندازه کیست: اندازه و سایز کیست تشکیل شده در پستان نیز متفاوت است.
• تعداد کیست: کیست پستان ممکن است بیشتر از یک عدد باشد.

برای درمان کیست سینه چه باید کرد؟

همانطور که پیش تر ذکر شد، در صورتی که کیست ها خوش خیم باشند، معمولا نیاز به اقدام خاصی نبوده و خود به خود کیست ها از بین خواهند رفت؛ از طرفی دیگر اگر نوع کیست ها بدخیم بوده و در واقع پیش سرطانی باشند، ممکن است لازم باشد از طریق جراحی این توده ها را از سینه خارج نمود.

اگر درباره کیست سینه نگرانی دارید حتما ویدئو زیر را مشاهده کنید:

چه زمانی برای کیست پستان باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر بافت سینه های خود ا در وضعیت سلامت کامل لمس کنید، متوجه خواهید شد که سینه ها به طور طبیعی بافتی گره دار و نامسطح دارند. اما اگر متوجه وجود توده ای شدید که در سینه ثابت است و پس از دو دوره قاعدگی یا بیشتر از آن نیز، همچنان وجود دارد، لازم است به متخصص پستان مراجعه کنید.

مورد بعدی، بروز هرگونه تغییر در رنگ یا بافت پوست پستان است.در صورت مشاهده ی این علائم نیز حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید

سوالات متداول کیست پستان