تفسیر ماموگرافی به زبان ساده

تفسیر ماموگرافی نیازمند تخصص و تجربه بالای پزشکان متخصص است. نتایج این آزمایش ممکن است نشان‌دهنده وجود توده، بافت‌های غیرعادی یا تغییراتی در پستان باشد که نیاز به بررسی دقیق دارند. 

منتظر ماندن برای دریافت نتیجه ماموگرافی گاهی نگران‌کننده است و وقتی گزارش به دستتان می‌رسد، ممکن است بخواهید فوراً از تفسیر جواب ماموگرافی آن سر دربیاورید. اما اصطلاحات تخصصی و شاخص‌های موجود در گزارش برای کسانی که دانش پزشکی ندارند، اغلب پیچیده و نامفهوم به نظر می‌رسد. از این رو در این مقاله قصد داریم، اصول تفسیر نتایج ماموگرافی، انواع یافته‌های احتمالی و معانی اصطلاحات موجود در آزمایش را به زبانی ساده توضیح دهیم تا بتوانید خودتان تا حدودی جواب ماموگرافی را متوجه شوید. البته به هیچ عنوان به تفسیر خودتان بسنده نکنید و برای تفسیر دقیق به متخصص پستان مراجعه کنید.

آشنایی با BI-RADS در تفسیر ماموگرافی

BI-RADS در واقع به رادیولوژیست‌ها می‌گوید که چطور باید جواب ماموگرافی را توصیف کنند.  این توضیحات در بر دارنده‌ی موارد زیر است:

• ترکیب سینه (چرب، متراکم)
• توده‌ها (شکل، نوع حاشیه)
• کلسیفیکاسیون (رسوب کلسیم در سینه)
• عدم تقارن (تفاوت کلی از یک سینه به سینه دیگر)
• ویژگی‌های مرتبط (ضخیم شدن پوست، تغییرات نوک پستان)
• محل ناحیه مورد نظر (توصیف شده با فاصله از نوک پستان)

BI-RADS همچنین الگویی را برای رادیولوژیست‌ها پیشنهاد می‌کند که در هنگام گزارش یافته‌ها از آن استفاده کنند. هر گزارش و تفسیر ماموگرافی به ترتیب این موضوعات را پوشش دهد:

• توصیه‌هایی برای کنترل و مدیریت وضعیت بیمار
• تراکم سینه
• یافته‌های تصویربرداری (رده‌های ۰-۶)
• ارزیابی کلی (Overall assessment)

نحوه تفسیر جواب ماموگرافی

در  BI-RADS  رادیولوژیست باید به نتیجه، یک عدد دسته بندی کلی (category) بین 0 تا 6 اختصاص دهد. رادیولوژیست باید این عدد مربوط به دسته بندی را به گونه ای اعلام کند که بیانگر تمام آن چیزی که در بیمار مشاهده و درک کرده باشد؛ تا بدین ترتیب پزشک متخصص با دریافت آن متوجه شرایط بیمار شود. معنای هر عدد را در جدول birads زیر ببینید.

عدد طبقه بنده (category)	معنا
0	داده ها ناقص یا ناخوانا است
1	منفی
2	خوش خیم
3	احتمالا خوش خیم
4 و 5	نتایج غیر طبیعی هستند نمونه برداری لازم است
6	بدخیم

شماره BI-RADS همچنین نشان میدهد که در صورت وجود هر گونه توده (خوش خیم یا بدخیم) چه اقداماتی لازم است انجام شود. نوبت های بعدی که باید بیمار انجام دهد نیز، بر اساس عدد همین دسته بندی مشخص می شود.

معنی birads در ماموگرافی

برای پاسخ به این سوال که معنی birads در ماموگرافی چیست؛ باید بگوییم که BI-RADS (Breast Imaging Reporting and Data System) یک سیستم طبقه‌بندی است که توسط انجمن رادیولوژی آمریکا (ACR) توسعه یافته و هدف آن استانداردسازی گزارش‌هاو تسهیل تفسیر نتایج تصویربرداری سینه است. این سیستم به پزشکان کمک می‌کند تا یافته‌ها و تفسیر جواب ماموگرافی را به‌طور واضح و قابل فهم برای بیماران و دیگر متخصصان بهداشت توصیف کنند.

معنی composition c در ماموگرافی

معنی composition c در ماموگرافی به یکی از دسته‌بندی‌های تراکم بافت پستان اشاره دارد که توسط سیستم BI-RADS (سیستم گزارش‌دهی و داده‌های تصویربرداری پستان) تعریف شده است. این دسته‌بندی نشان‌دهنده پستان‌هایی است که دارای بافت متراکم غیر یکنواخت هستند؛ یعنی بخش‌هایی از پستان دارای تراکم بالایی از بافت فیبروگلاندولار (بافت همبند و غددی) بوده و این تراکم به‌صورت پراکنده در پستان شده است. این وضعیت در حدود 40 درصد از زنان دیده می‌شود و معمولاً در زنان جوان‌تر یا کسانی که در دوره پیش از یائسگی هستند، شایع‌تر است.

وجود بافت متراکم می‌تواند تشخیص ضایعات احتمالی مانند توده‌ها یا کلسیفیکاسیون‌ها را در ماموگرافی کمی دشوارتر کند، زیرا این بافت‌ها در تصاویر به‌صورت سفید ظاهر می‌شوند و ممکن است ضایعات را پنهان کنند.

برای افرادی که ماموگرافی آن‌ها Composition C نشان می‌دهد، پزشک بسته به شرایط بررسی‌های تکمیلی مانند سونوگرافی یا MRI پستان را توصیه می‌کند تا دقت تشخیص افزایش یابد. این دسته‌بندی به‌خودی‌خود نشانه‌ای از بیماری یا سرطان نیست، بلکه صرفاً توصیفی از ساختار طبیعی پستان است. با این حال، زنان با این نوع تراکم پستان باید به‌طور منظم تحت غربالگری قرار گیرند و با پزشک خود درباره برنامه غربالگری مناسب مشورت کنند.

تفسیر جواب ماموگرافی (منفی و خوش خیم)

مقیاس BI-RADS، یکی از بهترین مقیاس های نتیجه گیری در تفسیر ماموگرافی است. به طور کلی، هرچه عدد دسته بندی کمتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان نیز کمتر است.

1. دسته بندی 0: ناقص

یعنی تست شما ناقص بود. شاید زمانی که تکنسین در حال تصویربرداری بوده، حرکت کرده اید. یا ممکن است به دلایل دیگری خواندن تصاویر دشوار باشد.

علاوه بر این، رادیولوژیست ها زمانی که می خواهند نتایج فعلی شما را با نتایج قبلی مقایسه کنند از این دسته استفاده می کنند.

2. دسته بندی 1: منفی

به این معناست که نتیجه شما منفی است. رادیولوژیست علائم سرطان پستان را مشاهده نکرده است. لازم به ذکر است، که در صورت دریافت این جواب، اگر بهترین دکتر جراح سرطان پستان به شما انجام مجدد مامو یا آزمایش های دیگر را توصیه کرد، باید آن ها را انجام دهید.

3. دسته بندی 2: خوش خیم

این بدان معناست که نتیجه شما علائم سرطان را نشان نمی‌دهد اما رادیولوژیست یافته های غیرسرطانی را توصیف می کند. این یافته های خوش خیم می تواند شامل کلسیفیکاسیون، کیست یا توده های سلول های طبیعی پستان باشد

4. دسته بندی 3: احتمالاً خوش خیم است

این بدان معنی است که 1 یا چند یافته وجود دارد که احتمالا سرطانی نیستند. به عبارت دیگر، تفسیر نتایج ماموگرافی شما احتمالا طبیعی است، اما احتمال سرطان 2 درصد وجود دارد

در اینصورت احتمالا توصیه متخصص به شما این است که در 6 ماه بعد برای مامو مجدد مراجعه کنید تا مشخص شود این ناحیه در طول زمان تغییر کرده یا خیر؟! انتظار این را هم داشته باشید که پزشک شما بخواهد چندین تفسیر را با فاصله 6 ماه از هم ببیند.

بیشتر بخوانید: بهترین زمان ماموگرافی

تفسیر ماموگرافی برای نتایج غیرطبیعی

رادیولوژیست‌ها از دسته‌های 4 و 5 برای توصیف موقعیت‌هایی استفاده می‌کنند که در آن سرطان محتمل یا بسیار محتمل است.

دسته بندی 4: ناهنجاری مشکوک

این بدان معناست که جواب ماموگرافی شما شامل یافته هایی است که می تواند سرطان باشد. نتایج قطعی نیست، بنابراین پزشک، نمونه برداری از سینه را برای اطمینان خاطر توصیه می کند.

رده 4 نیز به این سه گروه تقسیم می شود:

4A : به این معنی است که شانس شما برای ابتلا به سرطان پستان بیش از 2٪ اما کمتر از 10٪ است.

4B : به این معنی است که احتمال سرطان پستان در شما بیش از 10٪ اما کمتر از 50٪ است.

4C : به این معنی است که احتمال ابتلا به سرطان پستان در شما بیش از 50٪ اما کمتر از 95٪ است.

دسته بندی 5: بسیار مشکوک

به معنای آن است که نتیجه شما حداقل 95 درصد احتمال ابتلا به سرطان را نشان می دهد. متخصص پستان در این وضعیت، اکیدا نمونه برداری را برای تایید این نتیجه توصیه می کند. نمونه برداری همچنین اطلاعات مهمی را برای استفاده در تشخیص و تجویز برنامه درمانی، در اختیار پزشک قرار می‌دهد.

دسته بندی 6 : بیوپسی شناخته شده با بدخیمی اثبات شده

به این معنا است که بیمار بیوپسی انجام داده و طبق نتیجه آن، درباره او وجود سرطان تشخیص داده شده است. پزشک ممکن است ماموگرافی تجویز کند تا ببیند سرطان در چه وضعیتی قرار داشته و چقدر به درمان پاسخ خواهد داد.

اگر با چگونگی تفسیر جواب ماموگرافی و معنی birads و composition c در ماموگرافی کمی آشنا باشید، وقتی گزارش به دستتان رسید، با آگاهی بیشتری می‌توانید آن را درک کنید. این شناخت به شما کمک می‌کند تا با آمادگی و آرامش بیشتری با نتایج، به‌ویژه اگر شامل نتایج غیرعادی باشد، روبه‌رو شوید و با اطمینان خاطر مراحل بعدی را دنبال کنید.

توصیه می‌کنیم همیشه تفسیر دقیق ماموگرافی را به متخصص پستان واگذار کنید؛ زیرا اصطلاحات پزشکی پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های خاص خود را دارند که تنها یک متخصص باتجربه می‌تواند آن‌ها را به‌درستی تحلیل کند. اگر هم  در گزارش خود نکته‌ای غیرعادی دیدید، آرامش خود را حفظ کنید و روند تشخیص و درمان را به پزشکتان بسپارید. مطمئن باشید که متخصص شما در این مسیر همراه شماست و از شما حمایت می‌کند.

سوالات متداول